Οι ωοθήκες είναι τα όργανα που περιέχουν τα ωάρια ενώ επίσης παράγουν τις γυναικείες ορμόνες οιστραδιόλη και προγεστερόνη. Κάθε μήνα μία ωοθήκη προετοιμάζει ένα ωάριο το οποίο ελευθερώνεται στην ωορρηξία. Το ωάριο ωριμάζει μέσα σε μια φυσιολογική κυστούλα που λέγεται ωοθυλάκιο. Μετά την ωορρηξία η κυστούλα αυτή υποστρέφει τις επόμενες ημέρες (εικόνα 1).
Εικόνα 1. Ανατομία ωοθήκης
Κάποιες φορές οι κύστεις αυτές μπορεί να επιμείνουν για ορισμένες εβδομάδες. Τότε ονομάζονται λειτουργικές κύστεις. Αυτή είναι η συντριπτική πλειοψηφία των κύστεων σε νέες γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση. Σπανίως δημιουργούν προβλήματα και υποστρέφουν χωρίς ιατρική παρέμβαση από μόνες τους.
Στις ωοθήκες μπορούν να αναπτυχθούν όμως και άλλες κύστεις οι οποίες δεν υποστρέφουν με αποτέλεσμα συχνά να απαιτούν χειρουργική θεραπεία.
Μερικοί τέτοιοι τύποι καλοήθων κύστεων είναι:
- Κυσταδένωμα
- Κύστη ενδομητρίωσης
- Τεράτωμα
Ποια είναι τα συμπτώματα των κύστεων?
- Πυελική ενόχληση, πόνος
- Διαταραχές του κύκλου
- Πόνος στην επαφή
Μπορεί όμως και να μην προκαλούν απολύτως καμία ενόχληση.
Πώς γίνεται η διάγνωση?
Πολύ εύκολα με διακολπικό υπέρηχο.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι?
Αν και σχετικά σπάνιοι, μπορεί να προκληθεί ένα από τα παρακάτω:
- Ρήξη κύστης με αποτέλεσμα οξύ, ξαφνικό πόνο ή και αιμορραγία στην κοιλιακή χώρα
- Συστροφή ωοθήκης με αποτέλεσμα οξύ, ξαφνικό πόνο και νέκρωση της ωοθήκης αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα
- Διόγκωση της κύστεως
- Επιμόλυνση μίας κύστης ενδομητρίωσης με αποτέλεσμα τη δημιουργία αποστήματος στην πύελο
Ανάλογα με την περίπτωση υπάρχουν οι εξής επιλογές αντιμετώπισης:
- Συντηρητική αντιμετώπιση με επανέλεγχο.
- Φαρμακευτική αντιμετώπιση εάν πρόκειται για κλασική κύστη ενδομητρίωσης.
- Λαπαροσκοπική χειρουργική αφαίρεση (εικόνα 4) σε περιπτώσεις υποψίας κυσταδενώματος ή τερατώματος καθώς και σε κάποιες περιπτώσεις κύστεως ενδομητρίωσης. Σε προεμμηνοπαυσιακές ασθενείς όπου η κύστη φαίνεται καλοήθης προτείνεται η διατήρηση της ωοθήκης. Άμεση αντιμετώπιση απαιτείται σε περιπτώσεις όπου η κύστη φαίνεται ύποπτη στο υπερηχογράφημα ενώ ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στις κύστεις που εμφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση.
Γιατί λαπαροσκοπική χειρουργική?
Οι λαπαροσκοπική χειρουργική είναι μία από τις σημαντικότερές προόδους που συνέβη στην ιατρική τα τελευταία 20-30 χρόνια. Δίνει τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται πολύπλοκα χειρουργεία στην κοιλία μέσω μικρών τομών (5-10 χιλιοστά). Προσφέρει μεγάλα οφέλη τόσο στον ασθενή (γρηγορότερη ανάρρωση, μικρότερος πόνος, μικρότερη αιμορραγία, λιγότερες συμφύσεις, καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα) όσο και στον εξειδικευμένο ιατρό (μεγέθυνση χειρουργικού πεδίου μέσα από τις μικροκάμερες, δυνατότητα καλύτερης παρασκευής των ιστών) ενώ δεν αυξάνουν το κόστος του χειρουργείου.
Ακολουθεί ένα βίντεο λαπαροσκοπικής αφαίρεσης δερμοειδούς κύστης ωοθήκης από την ομάδα του Κέντρου Γυναικολογικής Χειρουργικής.
